Ideeën voor
Europa

Schoon Europa

Van Athene tot Stockholm: ons continent staat deze zomer letterlijk in brand. Wereldwijd groeien de conflicten over drinkwater, voedsel en vruchtbare grond. Scenario’s voor zeespiegelstijging worden steeds weer naar boven toe bijgesteld.

Een gezonde meerderheid van 61% van de wereldbevolking maakt zich zorgen over de opwarming van de aarde. Daar ligt een democratische kans en een verantwoordelijkheid. De politiek hoort onze grootste angsten van een antwoord te voorzien. Alles wat we hebben, het voortbestaan van onze leefomgeving, hangt af van ons gezamenlijke antwoord op de klimaatcrisis.

Het goede nieuws is dat we het eens zijn over waar we op de lange termijn naartoe moeten. En we zijn het ook eens dat we dat goeddeels samen moeten doen. Het Parijsakkoord was daarom een historische doorbraak. Waar het aan ontbreekt zijn ambitieuze en concrete afspraken voor nu. En we ontwijken de gevoelige kwesties die direct ons dagelijks bestaan raken. Waar staan we in 2030? Welke concrete afrekenbare doelen hebben we dan gehaald? Durven we te snijden in vlees en vliegen? Durft Europa zijn financiële slagkracht en handelsbeleid in te zetten voor het klimaat?

De nieuwste generatie staat op en zegt luid en duidelijk: het kan niet langer blijven bij toekomstmuziek. D66 heeft dit altijd ter harte genomen. Nu is dat meer nodig dan ooit. Het samen stoppen van de dreigende klimaatramp moet voor D66 de hoogste mate van urgentie hebben.

Sociaal Europa

Waar de Verenigde Staten de American dream hebben, kennen wij de Europese belofte: de belofte van een balans tussen vrijheid en gelijkheid. Voor jong en oud, ongeacht sociale en culturele achtergrond, of levensbeschouwelijke overtuiging. Die belofte heeft een kwaliteit van leven op het oude continent gevestigd die nergens ter wereld haar evenknie kent. Maar het staat ook onder druk. Meer en meer mensen hebben te maken met de rauwe rafelranden van de globalisering en voelen zich bedreigd in de zekerheid van hun bestaan.

De financiële crash van 2008 luidde een tijdperk in van bezuinigingen, toenemende schulden en begrotingsdiscipline waar Europeanen een te grote sociale prijs voor hebben betaald. De ongelijkheid in de eurozone tussen noordelijke en zuidelijke lidstaten en regio’s is toegenomen. En 1 op de 5 jongeren in de eurozone wordt direct of indirect geraakt door werkloosheid.

Die nieuwe en toenemende ongelijkheid vormt een voedingsbodem voor nationalisme. Van noord tot zuid en van oost tot west gebruiken nationalistische krachten de onzekerheid en angst die het veroorzaakt voor hun eurofobe agenda. Voor de afbraak van het Europese ideaal.

Ons antwoord vraagt een breuk met de politiek van het verleden. Het vraagt een nieuwe balans tussen discipline en solidariteit tussen Europeanen en lidstaten. Een nieuwe glans op de oude belofte van gelijkheid. Een Europa waar de meest kwetsbaren in onze samenleving de meeste bescherming genieten en de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Waar de interne markt werkt voor iedereen. Waar lidstaten en regio’s die achterblijven zich gesteund weten door onze Europese Unie. Europa, kortom, als sociaal tegenwicht voor de uitwassen van de vrijemarkteconomie.

D66 is een sociaal-liberale partij. Het is tijd voor een hernieuwde, niet aflatende strijd voor kansengelijkheid, bestaanszekerheid en het onvervreemdbare recht op een waardig bestaan.

Democratisch Europa

De crises van het afgelopen decennium zijn nog niet overwonnen. Het Europese bouwwerk is nog fragiel. 

Het gebrek aan Europees leiderschap ligt bij het gebrek aan macht voor onze Europese volksvertegenwoordigers. Geen macht zonder tegenmacht!

Onze Europese parlementaire democratie is nog maar half gevormd en daarom onpopulair. We vallen tussen servet en tafellaken. De natiestaat wordt overvraagd door de grote problemen van onze tijd. Nationale politieke partijen verliezen daarom aan steun en vertrouwen, maar het Europese alternatief krijgt nog geen kans om zich te ontwikkelen.

De bestaande allianties van nationale partijen zitten in de weg aan voor de burger herkenbaar politiek leiderschap. Ze zijn ondoorzichtig en onlogisch. Hun gezamenlijke programma’s worden haastig geschreven en nog sneller in een lade gestopt. Dat is ook niet zo gek. De allianties missen ideologische en praktische samenhang. Dat geldt ook voor de ALDE-fractie waar D66 nu nog deel van is.

Het is tijd voor een nieuwe radicale progressieve middenfractie van Europese geestverwanten. Wat heeft D66 aan een alliantie waarin sommige van onze collega’s zelfs dwarsliggen bij de bescherming van het klimaat? Een alliantie met uitgesproken conservatieve partijen? Wij moeten onze natuurlijke partners opzoeken. Net als D66 zijn die partijen over het algemeen open, idealistisch, onbeschroomd pro-Europees en door de kiezer als vanzelfsprekend gevonden aan de linkerkant van het midden.

Op termijn moet deze nieuwe, natuurlijk alliantie zich kunnen ontwikkelen tot pan-Europese partij. Niet langer kunnen we met geloofwaardigheid Europese verkiezingen uitschrijven die worden uitgevochten op nationale schaal en nationale thema’s. Dat is niet in het belang van het functioneren van onze democratie. Een Nederlander moet kunnen stemmen op een Italiaan en andersom. Onze MEPs zijn vertegenwoordigers van alle burgers van de Europese Unie, niet van de lidstaten van de Unie.

Een van de weinige successen van D66 bij het vernieuwen van de democratie is de directe verkiezing van het Europees Parlement sinds 1979. Maar het bouwwerk van de Europese democratie is niet af. Het moet opnieuw in de steigers. Naast het beschermen en versterken van de rechtsstaat staat D66 voor de taak verder te bouwen aan de Europese democratie.

Alle rechten voorbehouden.